|
Yeri gelir sorarız kendi kendimize : Biz neden "adam" olamıyoruz diye...Bunun cevabını veren pek çok yazı ve kitap kaleme alınmıştır. Vecihi Hürkuş'un "Bir Tayyarecinin Anıları " kitabı buna bir örnektir. Nedense bu kitap şimdilerde bulunmaz oldu.(1) Sizlere buna benzer başka bir kitaptan ve onun kahramanından bahsetmek istiyorum . Emrullah Âli(*) Yıldız, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin henüz emekle çağındaki sivil havacılık çalışmalarının ilk yıllarında keşfedilmiş bir yetenek. Kendi çabalarıyla yaptığı planörü (1935) dikkat çekince Türk Hava Kurumu kadrosuna alınır. Daha sonra Rusya'ya planör eğitim almak için gönderilen ekibe dahil edilir. Orada planör dışında motorlu uçuş, model uçak ve paraşüt eğitimi de alarak tam bir havacı olarak yurda döner. Havacılık konusunda o kadar başarılıdır ki 1938'de 14 saat 20 dakika planörle havada kalarak dünya rekoru kırar. Daha sonraki yıllarda T.H.K uçak fabrikasında "test pilotu" olarak görev yapar. O dönemde üretilen gerçek " Türk Malı" bütün uçak ve planörlerin büyük çoğunluğunun test uçuşunu E.Âli Yıldız yapmıştır. Birçok görevi aynı anda ve büyük bir başarı ile yerine getirir fakat maddi olarak hiç bir zaman rahat yüzü görmez. Yoğun uçuş ve idari görevler nedeniyle sağlığı bozulur, istifa eder. Havacılıktan ayrılmasında "bir mahsur" görmeyen (!) zamanın yöneticileri Türk havacılığı için çok değerli bu insanın ayrılmasına göz yumar.
|
|
Bütün bu koşuşturma ve imkansızlıklar içinde birçok buluş yapar . Ancak bir türlü aradığı desteği bulamaz. Patentlerini almak için maddi gücü de yoktur. Buluşları ya unutulur yada yok pahasına başka ellere geçer.
"E.Âli Yıldız :" Evet bir çok icatlarımın yanında model uçak motoru imalatım da vardı. Bunlara çok emek verdim. Ama kıymet bilen olmadı... Helikopter patentini de 1956'da aldım. Ancak ona da ilgi duyan olmadı. Dikey kalkış yapan Harrier'e benzer bir patent çalışmam daha olmuştu. İlgisizlik nedeniyle bunu da değerlendiremedim. Sonraki yıllarda Harrier uçağını görünce içim sızladı!..."
Kitap ekteki belgelerle birlikte 190 sayfa . Okudukça ilk başta sorduğumuz sorunun cevapları farklı şekillerde cevaplanıyor. Havacılığa meraklı olsun olmasın herkesin okuması, okutması ve ders çıkarması gereken bir kitap.
Kitabı bana hediye eden T.H.K Bakırköy Şubesi'nden Arslan Özyürek ' e çok teşekkür ederim.
E.Âli Yıldız ve 1935 yılında Bursa'da yaptığı kendi tasarımı planörü
E.Âli Yıldız'ın kendi tasarımı bir model uçak
(*) Âli : A uzatılarak okunmalıdır .
(1) Uzun zaman sonra Yapı Kredi Yayınları ikinci baskıyı yaptı... (Edit:23/2/2015)