Tarihçe :
Focke-Wulf mühendisleri tarafından 1942 yılı sonlarında jet motorlu tek kişilik bir av uçağı için tasarımına yönelik çalışmalar başlatıldı. Uçakta kullanılması düşünülen Heinkel HeS011 jet motorunun büyük hava alığı kokpitin altından geçiyor ve motor kısa, küt bir gövdenin içine oturuyordu. Ahşaptan üretilmiş çok ince kanatlar 40 derece geriye doğru açılıydı. İki adet, çelik bağlantı elemanlarıyla birleştirilmiş alüminyum ana kiriş kanatları gövdeye bağlıyordu. İki kanatta yer alan altı adet bölüm yaklaşık 1600 litre yakıt alıyordu. Kanatlardaki elevonlar ve dümen ile yönetilen uçakta yükseliş dümeninin hareketli yüzeyleri sadece trim kullanılacaktı.
Geriye doğru 60 derecelik bir açı ile uzayan büyük yön dümeninin üzerinde, gene geriye oldukça sert açılı yükseliş dümeni yer almaktaydı. Zamanında oldukça eleştirilen, ama yetkili proje mühendisi Hans Multhopp tarafından ısrarla korunan bu iddialı tasarımın sorunları ancak, Kurt Tank tarafından savaş sonrası dönemde, Arjantin Hükümeti için, temel olarak Ta183 konsepti etrafında geliştirdiği “IAE Pulqui II” jet uçağında çözülebildi. Daha geleneksel kuyruk geometrili “Tasarım II” üzerinde ise Sovyetler Birliğinde çalışmalar devam etti.
Basınçlı kabin üzerindeki, tek parça ve iskeleti olmayan arkaya kayar kanopi camı mükemmel görüş sağlamaktaydı. Üretim modelleri burunda 4 adet 30 mm. lik top taşıyacak ve 500 kilo bomba taşıma kapasitesine sahip olacaktı.
Şubat 1945’de Alman Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından, Acil Av Uçağı Programı çerçevesinde Ta183’ün seri üretimine geçilmesine karar verildi. Üretilmesi planlanan 16 adet ön üretim/test modelinde, 1-3 numaralar Geciken Heinkel üretimi HeS011 jet motoru nedeniyle Junkes üretimi Jumo 004B motoru ile donatılacak, 4-14 uçak ön üretim, 15 ve 16. uçaklar ise statik test uçağı olarak üretilecekti. Ta183’ün ilk uçuşu Mayıs/Haziran 1945 olarak belirlenmişti. Bu süre içerinde değişik kuyruk yapıları da denenecekti. Üretimin 1945 Ekimde başlaması planlanıyordu. Bu program gerçekleşemedi. Sekiz Mayıs 1945’de İngiliz Birlikleri Focke-Wulf Fabrikalarına girdiğinde, bir tane bile Ta183 bitmiş durumda değildi.
|
|
|
Ta 183 Flight test Schick W., Meyer I., Luftwaffe Secret Projets, Fighters 1939-1945 |
Ta183’ün hikayesi savaşla birlikte bitmedi. Sovyet Birlikleri Berlin’de Hava Bakanlığı Bürolarında Ta183’e ait üretim çizimlerinden komple bir takım buldular. Bu planlardaki gelişim potansiyeli ve tasarımın sunduğu olanaklar fark edilerek MIG Tasarım Bürosuna 6 adet prototip yapımı emri verildi !
Rolls-Royce “Nene” motorlu ilk Sovyet yapısı Ta183, 2 Haziran 1947’de uçtu. Orijinal kanat tasarımının mükemmelliği ve düşük süratte Messerschmitt tasarımı Me262’de kullanılması zorunlu olan otomatik slotlara ihtiyaç göstermemesi Sovyet mühendisleri çok etkilemişti. Yapılan tek ciddi değişiklik, uçağın düşük hızlarda güvenli kullanımını sağlamak amacıyla yön dümeninin ucunda yer alan yükseliş dümeninin 1/3 oranında aşağıya alınması oldu. “Değiştirilmiş” bu Ta183 ilk uçuşunu 30 aralık 1947 de yaptı. Mayıs 1948’de de MIG15 adı ile seri üretimine başlandı.
Diğer yandan savaş sırasında Focke-Wulf firması için çalışan tasarımcı Kurt Tank, Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron tarafından davet edilerek, Arjantin Hava Kuvvetleri için bir jet uçağı tasarlamakla görevlendirildi. Ta183 üzerinde çalışmaya karar veren Tank Multhopp’un orijinal tasarımı üzerinde bir dizi değişiklik yaptı. Bunlardan en önemlisi kanatların gövde ortasından yukarıya alınması oldu. Çeşitli kuyruk konfigürasyonları üzerinde de çalışıldı. Pulqui (ok) II ilk defa haziran 1950de uçtu. Sorunsuz geçmesine rağmen test pilotu Edmundo Weiss uçuş karakteristiklerinden pek memnun kalmamıştı. Kanat konumundaki değişiklikle aerodinamik özellikleri bozulan uçakla ilgili çalışmalar sürdürüldü ve 6 adet prototip yapıldıktan sonra projeye 1954 yılında son verildi. Yapılan prototiplerden korunan bir tanesi bu gün Arjantin’de endüstri müzesinde sergilenmektedir.
Model :
Türkiye’de, tümüyle PM model tarafından üretilmiş Ta183 modeli, gri plastikten tek bir çerçevede toplam 23 parça, bir kanopi çerçevesi, tek sayfada üç aşamalı yapım şeması (1) , (arkasında 3 dilde kısa bir tarihçe, teknik özellikler, boyama şeması ve şema için, aklınıza gelebilecek her türlü model boyası geçişleri var) ile küçük, milliyet işaretleri ve swastikaları da içeren-fakat kullanılamayacak kadar kötü- bir çıkartma setinden oluşuyor. Çıkartma yedekleri kutusuna yapılacak kısa bir seyahatle bu ufak ve fazla işaret taşıması düşünülmemiş uçak için eminim bolca alternatif bulunur.
Gövde ve kanat yüzeyleri bu firmanın diğer modellerinde görüldüğü gibi “portakal kabuğu” görünümünde. Fakat bu sorunu ince bir zımpara marifeti ile kolaylıkla çözebilirsiniz.
|
Toplam 4 parçadan oluşan kokpitte, zemin, lövye pedallar ve koltuk verilmiş, koltuk oldukça kalın ve detaysız. Ön panel yok, ama bu bence çok önemli bir sorun değil. Gövde içinde kalan ve çok az bir bölümü görülebilen kokpitte zaten ön paneli görmeniz imkansız. Koltuğun kenarlarını inceltmek veya daha iyisi, plastik levhadan bir tane yaparak, banttan emniyet kemerleri ile detaylandırmak hiç zor değil. Hatta daha da keyifli bence. Panel çizgileri biraz kalın olmakla birlikte, boyandığında daha da makul görünen gövde yarıları ve burun arada boşluk kalmadan kolayca birleşiyor. Burun parçasının gövdeye birleşim noktasında, burnu hafifçe zımparalayarak çok az olan profil farkını da sorunsuzca halledebilirsiniz. Ahşap olması düşünülen kanatlarda, doğru bir şekilde yalnız hareketli yüzey çizgileri verilmiş. Daha gerçekçi bir model için, kanat hücum ve firar kenarları biraz daha inceltilip hareketli yüzeylere de bir miktar hareket verilse iyi olur. (bu yüzeyleri maket bıçağı veya ince testere ile kanattan ayırıp, daha sonra hafif açı farkları ile tekrar takabilirsiniz). |
|
Fazla detaylı olmayan ana iniş takımları tek parça tekerlekler, makas ve iniş takımı dikmelerinden oluşuyor. Fazla detaylı değil ama, gene dikkatli bir zımpara temizliği ve ince telden yapılacak hidrolik hortumu takviyesi ile detaylandırmak olası. Ön iniş takımında ise tekerlek, makas ve dikme birlikte dökülmüş. İniş takımı kapakları kullanılamayacak kadar kalın ve detaysız, bunları atıp yerlerine ince plastik veya metal levhadan yenilerini yapmak en doğru hareket. Oldukça kanopi camı tek parça, ama modelin camını açmak isterseniz, ön camın birleşim hizasında kolayca kesilebilirsiniz. Bu ameliyat sırasında arka kanopi parçası bir miktar kısalsa da, aradaki açıklık yüzünden bunu fark etmek pek olası değil uzmanlar sözkonusu 0.5 mm. lik farkı “fark edip” sizi uyarsalar da takılmayın ! Yön dümeninin ucunda yer alan yatay stabilizatör de ince ve düzgünce yerine oturabiliyor.
Yapım şemasındaki verilen kurgu boyama şeması RLM81/82 /76 şemasından oluşuyor ama hiç uçmamış, savaş sırasında prototipi bile yapılamamış bir uçak olduğu için, yeterli hayal gücü ve referans yardımı ile son derece ilginç renk şemalarına sahip modeller de üretmek olası. Bu konuda internette yapılacak kısa bir araştırma çok ilginç olacaktır. Savaş daha uzun sürse Alman Hava Kuvvetlerinde ne tür uçakların hizmete gireceği ve nasıl boyanacağı konusuna kafa yoran bir sürü zat bu konuda epey çalışma yapmışlar.
Birbirleriyle uyumlu, oldukça az sayıda parçadan oluşan bu kutudan her seviyede modelci son derece iyi modeller üretebilir. İleri seviyede modelciler için, bir sürü detay olanağı içerdiğinden, “hüner” sergilemek için son derece uygun cihaz. Herkese tavsiye ederim. Bolca bulunuyor, son derece ucuz, yapımı kolay, daha ne duruyorsunuz.....
|
|
|
Kaynağı belirsiz foto-montaj , internet |
İyi Modeller
Ahmet Dönmez © 2005
Bu yazının hazırlanmasında kullanılan Kaynaklar:
1. PM Model Yapım Kılavuzu
2. Schick W., Meyer I., Luftwaffe Secret Projets, Fighters 1939-1945, Midland Publishing Ltd. 1997
(1) PM Modellerinde, Rahmetli Ruhşen Sayraç tarafından çizilen ve tasarlanan yapım kılavuzları kullanılıyor. 16X31 boyutlarında bir kağıdın iki yüzeyini kullanan bu yapım kılavuzu, çok iddialı bir sürü model üreticisinde olmayan özen ve dikkati taşıyor. Üşenmeyip, Accurate Miniatures veya Hobbycraft modellerindeki kılavuzlarla karşılaştın.