Plastik model yapmaya merak saldığımda ortaya çıkararabildiğim ilk modelim Spitfire MkVb olmuştu. Hem bu uçağa karşı olan sempatimden hem de ilk göz ağrısı ilişkisinden olsa gerek belki de en çok yaptığım modellerden birisi bu olmuştur.
Plastik model uçakların içinde 2. Dünya Savaşı klasiklerinden ve en popüler modellerden birisi olan Spitfire ailesinden MkVb modeli , aynı zamanda Türk Hava Kuvvetleri tarafından 1943-49 yılları arasında kullanılmıştır. Türk Hava Kuvvetleri’ne İngiliz yardımı ile alınan Spitfire MkVb ve Vc’ler Ortadoğu stoklarından gelmiştir. Dolayısı ile bu uçaklar kum filitreli ve çöl kamuflajlıdır . Bu tipin bulunabilecek en büyük ölçekli plastik modeli Hasegawa tarafından 1/32 ölçek olarak üretilmiştir.
Hasegawa’nın Spitfire Mk V modeli, tek kutu içinde 3 farklı model yapılabilecek şekilde hazırlanmış . Bu modellerden Aboukir kum filitresi olan 3.versiyon Türk Hava Kuvvetleri modeli için uygun olanıdır. Bu modeli oluşturan kabartma detaylı toplam 72 parça oldukça temiz ve birbirine uyum sorunu yaşanmıyor. Modelin genel montajı oldukça hızlı ve sorunsuz yapılabiliyor. Özellikle sıvı,fırçalı tip bir plastik model yapıştırıcısı kullanırsanız ve parçaları birbirine ince zımpara ile düzgün alıştırırsanız çok az bir dolgu macunu ve zımpara işlemi ile montajı bitirme imkanınız var. Motor kaportasının üst kısmı ile kanat firar kenarının gövde altı ile birleştiği kısımlarda az da olsa macun ve tesviye işlemi gerektiriyor.
Modelin yapımı klasik olarak kokpit bölümünün montajı yapımı ile başlıyor. Kutudan çıkan 25 parça ile detaylı ve etkileyici bir kokpit elde etmek mümkün. Titiz bir tesviye ve boyama ile gerçek görüntüsünde bir kokpit elde etmek mümkün oldu.İlave olarak sadece kağıt banttan yapılma emniyet kemerlerini kullandım . Kokpitin neredeyse tamamı “İngiliz kokpit yeşili” denilen bir renktedir. Bu rengi Humbrol da 78 numara olarak bulabilirsiniz.
Kokpitin tamamlanmasından sonra gövde,kanat ve kuyruk parçalarının montajı oldukça hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanıyor. Bu parçaları yapıştırırken simetrik ve düzgün yapıştırılması dikkat etmek gerekiyor. Bunu sağlamak için parçalar kuruyup sertleşene kadar bantlarla takviye etmek gerekebilir.
Uçağın montajı tamamlandıktan sonra daha önce başka modellerde de denediğim ve başarılı olan bir yöntemi uygulamaya karar verdim. Bildiğiniz gibi uçakların temel yapı malzemeleri alüminyum alaşımlarıdır. Bir iskelet üzerine kaplanan alüminyum levhalar daha sonra astar ve boya ile kaplanır. Ancak bu yüzeylerin üzerindeki boya zamanla ortam ve uçuş etkilerinden dolayı aşınır ve metal ortaya çıkar. Özellikle uçak modellerinde bu etkiyi vermek hem güzel ama bir o kadar da zordur ve her zaman istenilen etkiyi almak mümkün olmaz. Bu eskime etkisini verebilmek için uyguladığımız birkaç yöntem var. Bunların içinde en gerçekçisi olanı tıpkı gerçek uçaklarda oluştuğu şekilde boyanın altındaki metal yüzeyin görünmesidir. Bunu sağlamak için modeli alüminyum bant ile kaplamaya karar verdim. Doğal gaz borularının montajında kullanılan ve kendinden yapışkanlı olan bu metal bant biraz dikkat ve titizlikle uygulanabiliyor. Uçağı orjinalindeki çizgilerine sadık kalarak bu bant ile panel panel kapladım. Bantın yapıştırıcısı çok kuvvetli olduğundan hata yaptığınızda düzeltme imkanı yok;söküp tekrar yapmak zorundasınız. Yüzeye iyice yapışması ve girinti-çıkıntı yerlerin formunu kolaylıkla alabilmesi için balsa ağacından bir takoz yardımı ile yavaş yavaş bastırarak bütün yüzeyleri kapladım. Bu bantın diğer bir faydası da model üzerinde olmayan bazı detayların (örneğin perçin izleri) kolaylıkla çizilebilmesidir. Cetvel ve pergel iğnesi ile istenilen bütün detayları bu yüzeye çizebilirsiniz. Yüzey kaplaması ve detayların çizilmesi bitince çok ince zımpara ile (1000-1200) zımparaladım. Bu hem bantların birleşme yerlerini yumuşattı hem de boyanın yüzeye daha iyi tutunabilmesini sağladı.
Kanat ve gövde altındaki filitrelerin de yerlerine takılması ile model genel olarak boyamaya hazır hale geliyor. Edindiğim tecrübelere dayanarak pervane,iniş takımı,tekerlek,anten gibi kolay kırılabilecek parçaları boyadan sonra takıyorum. Şeffaf parçalar (kanopi,ayna,far ve lamba) da aynı şekilde boya işleminden sonra takılacak parçalar.
Bu uçağın çöl kamuflajı için gerekli renkleri Humbrol’da mevcuttur. Uçağın altı Azure Blue (Humbrol 157) olarak bilinen açık çivit mavisi bir renktir. Üst kamuflajı ise Middle Stone (Humbrol 84) ve Dark Earth (Humbrol 29) olarak tanımlanmış tipik İngiliz çöl kamuflajı renkleridir. Uçağın alt rengini yüzde on oranında beyaz ile açarak boya tabancası ile attım. Alt rengi atarken herhangi bir maskeleme yapmaya gerek yok . Çünkü diğer renkler bunun üzerine geleceğinden tahmini bitiş çizgisinin biraz dışına kadar serbest olarak boyadım. Alt rengi tamamen kuruduktan sonra (yaklaşık bir tam gün beklemek gerekir) kağıt maskeleme bantı ile mavi kalacak yerleri kapattıktan sonra Middle Stone rengini attım . Bunu üzerine kamuflaj şekline uygun olarak en koyu renk olan Dark Earth ’ü serbest olarak ama çok ince bir boya geçişi ile attım. Burada dikkat edilecek bir nokta var : Genel olarak bu tipteki İngiliz kamuflajları keskin hatlı olduğundan 1/48 ve (özellikle) 1/72 gibi daha küçük ölçeklerde boya geçişinin keskin olması gerekir. Bunu sağlamanın en kolay yolu yine kağıt bant veya maskeleme filmi ile kesilerek kamuflaj şeklini model üzerine yapıştırarak boyamaktır. Fırça ile boyama yapılacak ise zaten sorun yoktur.
Boyama şemasını,numara ve milliyet işaretleri konusunda referans olarak Plastic Model‘in 1/72 ölçekli kitini (ilk yaptığım model) aldım . Bu model içindeki Türk Hava Kuvvetleri bilgileri doğru olarak kabul edilebilir. Boyama işlemi bitince sıra numara ve milliyet işaretlerinin yapımına geldi. Bu ölçekte hazır çıkartma seti olmadığından gerekli bütün işaretleri boyamak zorundaydım. Bu dönemde kullandığımız diğer uçaklar gibi Spitfire ‘ında dikey kuyruk dümeni tamamen kırmızı ve üzerinde beyaz ay-yıldız bulunmaktadır. Kırmızının canlı görünmesi için dümeni (geri kalan kısımları tamamen maskeleyerek) önce beyaza boyadım. Daha sonra üzerine kırmızı attım . Bir şans eseri elimde bulunan ve yıllar önce üretilmiş olan ama artık bulunmayan PM Decal’in Türk Uçakları Çıkartmaları setindeki bir çift ay-yıldız istediğim ölçülerdeydi . Kırmızı üzerine parlak vernik attıktan sonra (çıkartmaların daha iyi yapışması için) bu ay-yıldızları yerlerine yapıştırdım . Kanat üzerinde ve gövde yanında milliyet işareti bulunmadığından sadece kanat altına kırmızı-beyaz kare forsları da boyama ile yaptım. Bu işlem için ölçüyü PM kitinin çıkartma setinden aldım ve 1/32 için ölçeklendirdim . Kare forsların yapımı biraz dikkat ve sabır isteyen bir işlem gerektiriyor. Önce beyaz kareler için çizim yaptım ve bu bölgeleri maskeleme bantları ile çerçeveledim . Buralara attığım beyaz boya kururken beyaz çerçeve kalınlığında maskeleme batlarını kestim. Temiz bir cam üzerine yapıştırıp cetvel ile kestiğim bu bantları “beyaz” kalacak bölgelerin üzerine yapıştırdım. Bu işlem sırasında ortada kalan “kırmızı” olacak bölgenin tam kare olmasına dikkat edelim. Ortadaki bu kare içine kırmızı boyandıktan sonra milliyet işaretlerinin boyanması tamamlanmış oluyor. Maskeleme bantlarını dikkatli bir şekilde kaldırılmalı. Eğer bantlar düzgün bir şekilde yapıştırılırsa kenarlara boya taşması önlenmiş olur ancak bu seferde alttaki boyayı kaldırma riski var. Bu yüzden bantlar her zaman dikkatli sökülmelidir.
Gövde yanındaki numaraların karakter ve boyutlarını da aynı çıkartma setinden ölçeklendirdim. Yeni numara için bir şablon çizerek gövde yanındaki numaraları rapido kalem ile bu şablonu kullanarak yaptım. Bu işlem yerine numaralar için maske de kesilerek tabanca ile de boyanabilirdi.
Genel boyama işlemlerinin tamamlanmasından sonra sıra diğer küçük parçaların boyanıp montajına geldi. Kanopi ve ön camın çerçevesi için maskeleme yaptıktan sonra önce çerçevenin içeriden görünen rengini (yeşil) ,daha sonra da uçağın dış renginden üzerine ne geliyorsa onu boyadım. Bu şekilde daha gerçekçi bir görüntü elde ediliyor. Uçağın geri kalan diğer detay parçalarını da uygun renklerde boyayarak yerlerine yapıştırdım . Anten direği ile dikey dümen arasındaki anten telini .015 misinadan yaptım Bu malzemenin en iyi yapıştırıcısı Cyano yapıştırıcı (Japon) dır. Bu aşamada ön cam üstündeki dikiz aynasının da değişmesi gerektiğini fark ettim. Kitten çıkan ayna dikdörtgen olmasına rağmen bizim uçağımızdaki ayna yuvarlaktı. Aynayı modelin şeffaf artık parçalarından şekillendirerek yaptım ve boyayarak yerine yapıştırdım. Modele gerçeklik duygusu veren seyrüsefer lambalarını da boyamak gerek (sol kanat ucu kırmızı, sağ kanat ucu yeşil,kuyruk lambası renksiz) .
Modelin bütün parçaları yerlerini bulduktan sonra son olarak modelin eskitmesi kaldı. Eskitme modelin gerçeğine benzemeye başladığı noktadır. Boyanın altındaki metal yüzeyin görünmesi için ince zımpara ile çok küçük darbelerle boyayı aşındırdım. Bunu yaparken gerçek bir Spitfire ‘ın nereleri ,hangi miktarda aşınır dikkat etmek gerekir. Genelde ayak basılan kanat ile gövde birleşim yerleri en çok eskiyen bölgelerdir. Bunlara dikkat ederek alttaki metal yüzeyleri belirgin hale getirdim. Daha sonra model üzerinde yağlı (resim) boyası ile kirlenmiş etkisi vererek daha gerçekçi görünmesini sağladım. Modeli tamamladığımda yaklaşık 25 saatlik bir çalışma yapmıştım ama bu çalışmayı sadece hafta sonlarında yaptığım düşünülürse modelin bitmesi aylar sürmüştü...
Özkan Türker © 2002
