Tarihçe :

Me 110 çift motorlu av uçağı, yenilenen Alman Hava Kuvvetleri için bombardıman uçaklarına hedefe uçuşlarında ve geri dönüşlerinde  eşlik edebilecek menzile,  düşman avcı uçakları ile baş edebilecek sürat ve ateş gücüne sahip yeni bir tasarım ihtiyacının sonucudur.  İlk uçuşunu 1936 da gerçekleştiren bu  çift motorlu ince, zarif  uçağın performansı, söz konusu konsepti geliştirenleri memnun edecek düzeydeydi.   

İkinci Dünya Savaşı’nın başlarında, Polonya seferi ve Fransa’nın işgalinde, Alman Hava Kuvvetlerinin elindeki toplam 237  adet Me 110 başarıyla kullanıldı. “İngiltere Savaşı” sırasında ise  Üstün nitelikli İngiliz avcı uçakları karşısında ciddi şekilde hırpalanıp ön hat hizmetinden hızla geri çekildiler.

Savaşın ilerleyen yıllarında, Me 110 başlangıçta düşünüldüğü şekliyle kullanılmasa da, bir dizi değişiklikle yenilenip, yeni bir kullanım alanı buldu: Almanya üzerinde yoğunluğu artan İngiliz ve Amerikan hava bombardıman filolarına karşı çarpışmak !

Me 110’a bu yeni görevi için gece ve her türlü hava koşuluna uygun radarlar, dikine ateş eden toplar, yüksek kalibreli toplar,  roket tüpleri, yeni ve daha güçlü motorlar eklenerek başarı ile kullanıldı. Tüm bu modernizasyon sırasında gövde ve kanat yapısı değişmedi. Savaş bittiğinde, başlangıçtaki amacından çok uzaklarda durmasına karşın Me 110,  Luftwaffe’nin temel öğelerinden biri olarak kendini kanıtlamıştı..

Toplam olarak tüm serilerde  6,050 adet üretilmiş ve bu üretimin 1945 martına dek sürmesine karşın, tümü ile korunmuş bilinen tek örnek Hendon, İngiltere’deki 730301 fabrika numaralı Me 110G-4 modelidir. Maalesef bu yazının ve modelin konusu olan “D” modelinden günümüzde bulunmamaktadır.

Model  :

Nedense, Me 110 model üreticileri tarafından, İkinci Dünya  Savaşında kullanılan diğer bir  Alman uçağı (Me 109)  kadar popüler olmamış bir uçak olmasına rağmen Fujimi  firmasının C/D versiyonları, Monogram’ın ise G serisini kapsayan modelleri var. Bu  modeller ile hemen hemen tüm Me 110 tiplerinin modellerini yapmak mümkün. Detay kalitesi genellikle yüksek ve birkaç nokta haricinde oldukça doğru.

Benim yaptığım model Fujimi’nin 1973 yılında ilk kez ürettiği “C” serisi. Bu model 1987 yılında  “D” modeli de yapmaya izin verecek parçalar ilavesiyle  tekrar basılmış, 7 adet çerçevede, iyi kaliteli  120  açık gri plastik ve yedi adet şeffaf parçadan oluşuyor.

Şeffaf parçalar kalın olmasına rağmen parlak ve şeffaf kullanılabilir kalitede. Fakat ben kokpitin görünmesini istediğim için ( Kanopinin arka bölümü oldukça alingirli bir şekilde açılıyor. Modelden çıkan kanopi pek çok şekilde açık yapılabilmesine rağmen maalesef arka  tarafı kapalı olarak üretilmiş), daha şeffaf ve kolay kesilebilir olan  -daha ince, ama daha şeffaf değil- vakum kanopi kullanmayı tercih ettim.

Yapım kılavuzu detaylı ve yapım aşamaları sırası uygulanabilir nitelikte. Kılavuzla birlikte kutudan, özenle basılmış çıkartma ve boyama şemasını gösteren   iki adet de renkli  sayfa çıkıyor. Bu şemalardan iki ton yeşil (70/71/65) boyama biçimini göstereni nispeten inandırıcı olmasına rağmen, diğer sayfadaki  renk ve boyama şemaları en azından benim bildiğim hiçbir Alman uçağına benzemiyor. Renk kodları Gunze Sangyo numaraları ile verilmiş, fakat bu numaraların Gunze Sangyo’ya ait olduğu kılavuzun hiçbir yerinde yazmıyor, bunu kendiniz bulmak zorundasınız. Bu noktalar dışında yapım kılavuzu çok detaylı denebilir. Özellikle “D” serisinde kanat altında nereye hangi deliğin açılacağı, hangi kanat altı yüklerinin eklenmesi gerektiği detaylı şekilde gösterilmiş. Uzun süre ölçeğin 1/50 ye daha yakın olduğu konusunda bir “efsane” ortalıkta dolaşsa da model gerçekte tam 1/48 ölçeğinde!

Model ile birlikte 1200 galonluk gövde altı yakıt tankı, 300 ve 900 litrelik atılabilir tanklar ve kuyruk ucunda yer alan cankurtaran botu çıkmaları da verilmiş. Modeldeki panel çizgileri çok güzel ve hemen hiçbir yerde kalıp atım izi ya da plastik fazlalığı yok.

Bu artılardan sonra gelelim eksilere…

Çok uzun ve şeffaf bir kanopi altında kalan kokpitte maalesef hiç detay   yok, keza  kokpit yan duvarlarındaki  detaylar da son derece uyduruk. Ön panel detayları için çıkartma verilmiş.  Komik olan nokta arkada oturan radyocu/makineli tüfekçinin koltuğunun oldukça doğru olması! Yıllarca modelin kutusunu açıp bu koltuğu görünce “amma uydurmuşlar” demiştim. Fakat sonra uçağın içini gösteren orijinal yedek parça kataloğundan bir sayfada modeldeki koltuğun doğru, True Details detay setindeki koltuğun ise yanlış olduğunu net bir şekilde gördüm. Bu ve benzeri durumlarda hep olduğu gibi yanlış olan, yerli yerine oturtulup boyanmıştı.

İniş takımı yuvalarında da hiçbir detay yok, detaylar da oldukça kaba ve küçük .

Modeli uzun zaman önce  kutudan çıktığı gibi, basitçe toplayabilirdim. Fakat 1996 dan beri rafımda bekleyen bu güzel modeli oldukça detaylı yapmak istiyordum. En büyük öncelik tarla  gibi bomboş kokpiti adam etmekti, nisan ayında Me110 yapımı ile ilgili bir kitabım oldu[1]. Ertesi günlerde İTM Mühendislik’te eşelenirken mucizevi bir şekilde yıllar önce tedavülden kalkmış detay setini buldum ve “olaya girdim”

Resin detay setini  kesip tesviye ederek topladım ve gövdeye yapıştırdım. Bu pek kolay olmadı. Kokpitin resin tabanı kalınlık ve profil olarak ana gövde ile uyumsuz ve tam “yeterince incelttim, yerine oturacak” dediğinizde iki gövde parçası alt taraftan birleşmiyor. Oldukça hassas tesviye işi gerekiyor. “Detay” seti  detay zenginliği açısından çok parlak değil. Yan duvarlar, ön  panel, koltuklar biraz uğraşılsa yapılabilir cinsten. Yapılamayacak olan zeminde açıktan geçen top gövdeleri!! Kokpiti Alman uçaklarında kullanılan iç renk olan yeşilimsi gri[2] ile boyayıp, yağlı boya ve kuru fırça ile detayları vurguladım ve ıslak tuvalet kağıdı kullanarak  diğer yapım aşamaları sırasında hasar görmesin diye kapattım.  

1. Yükseliş dümeninin hareketli yüzeylerini  keserek yeni menteşeler yaptım ve açılarını değiştirdim.

2. Kuyruk arkasına yeni bir cankurtaran botu çıkması yaptım. Kutudan çıkanlar hem gözüme pek zayıf göründüler hem de, incelediğim fotoğraflarda ve çizimlerde daha farklı bir profilde görünüyorlardı. Fakat o kadar  değişik uygulama var ki, eminim kutudan çıkanlar da doğrudur.

 3. Uçağın arkasına doğru gövde altında yer alan FuBl 2F kör iniş sistemi antenini çelik ve bakır tel ile değiştirdim.Böylece daha hem daha dayanıklı ve hem de ince, inandırıcı oldular.  Bu antenlere “elbise askısı” antenleri de deniyor.

4. Kanat hücum kenarlarında yer alan otomatik slotları ince alüminyum puro kutularını hücum kenarı profilinde bükerek yaptım. İlk birkaç deneme başarısız olsa da sonunda oldukça inandırıcı iki adet slot yapmayı başardım . Bu slotlar çoğu zaman uçak yerde iken  düşük duruyorlar. Bunları yaparken  hücum kenarları ve gövdedeki daha çok aşınacağına inandığım bazı bölgeleri alüminyum folyo ile kapladım, bu bölgelerde boya altındaki metal yüzeyler böylece daha inandırıcı olacaktı.

5. Bu uçağın bir özelliği de kanat altlarına takılan 198 galonluk atılabilir yakıt tankları, kocaman ve kanatlı bu tanklar kutudan çıktığı gibi kullanılsa oldukça çıplak ve yapay olacaktı. Ben de  bazı değişiklikler ve eklemeler  yaptım. Arkadaki denge kanatlarını kesip ince plastik plaka ile değiştirdim. Depo kapağı ve tankı kanada tutturacak askı sistemini bu plastik plakalar dan yaptım. (Sytrene).

Bu ilave ve değişiklikler dışında model  birleştirme aşamasında önemli bir sorun çıkarmıyor. Tek ciddi sorun  tek parça olarak verilen  burun konisinin sağ ve sol gövde parçaları ile  uyumu. Üç yüzeyin  farklı açı oluşturduğu birleşme noktasında ciddi yükseklik farkları oluyor. Burayı genel profili bozmadan tesviye etmek ve dikkatle doldurup zımparalamak gerekiyor. Kanat ve gövde birleşiminde bir sorun çıkmıyor. Kanatları birleştirmeden önce her iki kanatta da yer alan glikol radyatörlerini[3] yeniden yaptım ve yerlerine taktım. Ayrıca daha sonra takılmak üzere bir çift –gene alüminyumdan- radyatör kanatçığı yaptım. Arkadaki bu kanatçıklar açıp kapatılarak   radyatörlerin ısısını kontrol edebilmeyi sağlıyorlar. Motorların ön kısmında olması gereken  yağ radyatörleri için petek yoktu. Metal erozyon setlerinde bu parça çıkmasına rağmen, Styreni maket bıçağı ile hafifçe ezerek paralel izler yaptım ve siyaha boyadığım bu yüzeyleri kuru fırça belirginleştirdim. Sonuç  benim için  yeterince inandırıcı oldu.[4]

İniş takımlarında detay fena değil, ama ben genelde   ince telden hidrolik hortumları ekleyerek  biraz daha detaylandırmayı tercih ediyorum. Dikkat edilecek nokta: eğer kutudan çıktığı gibi takarsanız iniş takımlarının açısı gövdeye göre oldukça dik oluyor, halbuki tekerlekler hafifçe önde  olmalı. İniş takımlarının gövdeye birleştiği yüzeyin arka  kısmına   ufak bir parça ilavesi ile bu açıyı  ayarlamak mümkün. Arka tekerlek maalesef biraz küçük, ama elimde daha uygun bir tekerlek olmadığından kutudan çıkanı kullandım. Arka tekerlek dikmesi gövde ile birlikte dökülmüştü. Tesviye aşamalarında  nasıl olsa kırılacağından onu pirinç bir boru ile değiştirdim.    

Model artık boyamaya hazır  hale gelmişti. Uzun ve bir sürü parçadan oluşan kanopi camlarını  maskelemek yerine bu defa farklı bir yöntem ve malzeme uygulamaya karar verdim.

True Details  tarafından üretilmiş “Fast Frames” ile, boyanmayacak alanları maskeleme yerine, çerçeveleri boyuyorsunuz. Nasıl sonuç vereceğinden başta şüphelendiğim bu malzeme mükemmel sonuç verdi. Uygulaması çok basit, kanopi çerçevelerinin geometrisinde hazır kesilmiş şablonu önce iç renge, kuruduktan sonra da gövde rengine boyayın. Kanopi çerçevesini boyadığınız tabakadan çıkartarak, sabunlu su ile ıslattığınız şeffaf yüzeye oturtun,  en uygun şekilde oturduğundan emin olduğunuz zaman hafifçe bastırarak yerine oturmasını sağlayın. Çerçeveler benim yaptığım örnekte çok iyi kesilmişti.Böylece,  oldukça uzun bir parçayı oturtmaya çalışmama rağmen herhangi bir sorun çıkmadı. Eğer tam oturtamadıysanız, her zaman  ıslatıp tekrar deneyebilirsiniz. Daha ciddi bir arıza için ise, bir adette yedek verilmiş. Kanopiyi de tamamlanınca, Sıra gövdeyi boyamaya geldi.

Yapmaya çalıştığım uçak ile ilgili  boyama şeması standart olmasına rağmen  modelin boyama kılavuzunda renkler ile ilgili bir açıklama yoktu. Epey aramama rağmen, David Monday’in “The Concise Guide to Axis Aircraft of World War II”  kitabından başka bir yerde bu uçak ile ilgili üç görünüş ile Squadron’un “In action” serisindeki profilden başka referans  bulamadım.

Renklerin nispeten doğru olduğuna inanmaktan başka bir çare kalmadığından, bu renklerin olabilecek karşılıklarının RLM79 “sandgelb” ve RLM79 “sandbraun” olabileceğini, alt rengin ise RLM78 “hellblau” olduğunu  David A. Klaus’un  Renk Referansları ile ilgili kitabından çıkardım. Kitaptaki Renklerin FS 595A (Fededal Standard)[5] karşılıkları ile renk kartelasını karşılaştırınca renk sorunu benim için çözülmüş oldu. Tamiya ve Gunze Sangyo boyalar ile modeli boyadıktan sonra, ıslak çıkartmaları uyguladım.Üretim tarihi epey eski olmasına rağmen çıkartmalar şaşılacak kadar iyi idi. Kutuda mevcut olmayan svastikaları özel bir çıkartma setinden alarak kuyruğa yapıştırdım ve vernik attıktan sonra ince bir kat yağlı boya ile panel aralarını doldurdum. Folyo kapladığım bölgelerdeki boyayı da hafifçe kazıyarak  uçağın gövdesindeki metalin görünmesini sağladım. Son kat yarı mat verniği de attıktan  ve antenleri çektikten sonra 5 aydır uğraştığım modelim bitmişti.

Ahmet Dönmez ©  2005