Balkan Tarihinden bir yaprak ve Hırvat Hava Kuvvetleri Mig-21..
Sultan I. Murat Han 1389 yılında Kosova Seferi’ne çıkarken elbette şehit olacağını bilemezdi. Savaşı Osmanlı tarafı kesin bir zaferle kazanmış, Sırp Kralı Lazar bozguna uğratılmıştı. Bu, yüzyıllarca sürecek Türk hakimiyetinin başlangıcı ve Sırp milletçiliğinin doğuşu olacaktı. Dahası, Sultan’ın asla bilemeyeceği daha bir çok korkunç olaya sebep olacaktı bu sefer..
Savaşın sonunda yaralı Sırp soylusu Milos Obilic Murat Han’ın huzuruna çıkarak el öpmek ve Müslüman olmak istediğini söyledi. El öpme sırasında Sultan’ı hançerleyerek şehit eden Miloş’un derhal kafası kesildi ve Sultan’ın iç organlarıyla aynı yere gömüldü!
***
Tam 600 yıl sonra, savaşın yıldönümünde gene Sultan’ın asla aklına gelmeyecek bir şey oldu! İntihar eğilimli bir babanın intihar eğilimli oğlu banka müdürü Miloseviç savaş alanında yaptığı konuşmayla Balkanlar’da fitili ateşledi. Sırplar kendi ülkelerinde hor görülüyordu ve tarihte, başta Türkler olmak üzere herkesten zulüm görmüşlerdi!.. Slovenler ve Hırvatlar ülkenin kaymağını yiyorlardı ve bu gidişe son vermek lazımdı! ve..ve..ve.
Bu “son verme” ikiyüzellibin Müslüman’ın katledilmesine, otuzbeşbin Boşnak kadının tecavüz edilmesine ve kürtaj olmasın diye kamplarda tutulmalarına, Srebrenica’da Hollandalı BM askerlerinin önünde beşbin Müslüman’ın öldürülmesine (Hollanda hükümeti bu olaydan sonra istifa etti) ve burada sayamayacağım yüzlerde katliama sebep oldu…
Köşe yazarı Hadi Uluengin Balkanlar’ı parçalayan şeyin makro milliyetçilik olduğunu, işin emperyalizmle alakası olmadığını yazdı geçenlerde, ama nedense benimde aklıma Katolik oldukları için İtalyanlar’dan malzeme alan Hırvatlar, F-117 düşürüldüğünde pıtırak gibi enkazın yanında biten Ruslar geldi.. Balkanlar’ı bal gibi emperyalist güçler paraladı, kana buladı. Ruslar kendi Ortodoks kardeşlerini kurtarmak için tam gaz destek verirken, Vatikan, İtalya ve Almanya Hırvatlar’ın kıçını kurtarmaya çalıştı. Boşnaklar ise ne olduğunu anlayana kadar zaten zebun olmuşlardı..Türkler ve İranlılar gayri resmi bir şeyler yapmaya çalıştılar (başarılı da oldular ) Travnik’te kaldığım pansiyonun sahibi olan Mehmet (savaşta polis şöförüymüş) tepeleri göstermişti bana ve eklemişti:-Hem Hırvatlar hem Sırplar ateş etti tepelerden bize Sonra Türkler ve İranlılar geldi ,savaştılar buralarda!
İmdi, inceden gelelim Hırvat Mig-21 tayyaresine..(Yeter lan! Ortaokul ikinci sınıf tarih dersi mi bura? Konuya gel...diyenleri duyar gibiyim şu an J ) Efendim, Yugoslav ordusu Sloven, Makedon, Hırvat, Boşnak ve en fazla Sırplar’dan oluşmaktaydı. Savaş patlak verince, her millet kendi ülkesinde bulabildiği Yugoslav silahına el koydu. Ballı dilimi Hırvatlar kaparken, -Sırplar’dan sonra- Boşnaklar’a kol saati kalmıştı. İşte savaşın ilk günlerinde Yugoslav ordusunda görevli 2 Yüzbaşı Mig-21 pilotu bir sabah uçaklarını Hırvat tarafına kaçırarak Hırvat Hava Gücü’ne (HRO- Hrvatsko Ratno Zrakoplovstvo) katıldılar. (1991)
Kaçırılan 101 ve 103 numaralı uçaklara Sırp bombardımanı altında inim inim inleyen Vukovar ve Dubrovnik’in adları verilirken başına da Sırp-Hırvatça intikam anlamına gelen “Osvernik” dendi..Osvernik Vukovara ve Osvernik Dubrovniku.. İşte maketini yapmış olduğum bu 103 numaralı “Osvernik Vukovar”’ Uçak 1992’de HRO’ya katılır katılmaz Vukovar’ın amblemi ,intikam cümlesi ve Hırvat ordusu alameti boyanırken bir de zırh içinde şövalye resmi nose-art olarak seçilmiş. Uçağın renginde değişiklik yapılmamış. Açık gri olarak kalmaya devam etmiş.
Savaş sırasında pek öyle ahım şahım bir başarıya imza atamayan Hırvat Hava güçleri genelde Bosna’da bulunan Sırp güçlerine Hava-yer görevlerinde bulundu.
Bindokuyzüdoksandört yılında Ukrayna’dan eski 25 tane daha Mig-21 alan Hırvatlar, uçakları Romanya’ya yollamış ve modernize ettirmiştir. (Romanya bolca Mig-21 üretmiştir ve üretim/bakım konusunda tecrübe sahibidir) Hırvatistan, Nina Moric gibi sağlam bir süper model (FHM her sene en sexy abla seçer kendisini), bir alay NBA ve futbol oyuncusu ihraç ediyor olmasına rağmen parasızlıktan Mig-21’e hala talim etmektedirler. Onbeş adet Mig-21’i yedek parça için ıskartaya ayıran Hırvatlar bugün az sayıda da olsa Mig-21’i uçurmakta ve kimi zaman al-beyaz dama olan milli renklere boyalı uçaklarla hava gösterilerinde boy göstermektedirler..
NATO şemsiyesi altına girmek için kıvranan Hırvatistan’ın yakın gelecekte ikinci el F-16 ya da piyangodan para çıkarsa JAS 39 Gripen alması bekleniyor..
Mig-21’in tarihi hakkında bir şey yazma ihtiyacım hissetmiyorum zira sitemizde Özkan Türker ve Ahmet Dönmez yaptıkları 1/32 ölçek Mig-21 F-13’e ait makalede zaten tarihçeyi güzelce anlatmışlar. Ancak, Mig-21Bis modelinden kısaca söz edecek olursak; uçak Mig-21 ailesinin GTI modelidir. Bindokuzyüzyetmişyedi yılına kadar Rusya’da ve 1987’ye kadar Hindistan’da üretilmiş Mig-21Bis, Tumansky R-25-300 motoruyla donatılmıştı ve dikkat çeken tırmanma hızıyla (225 m/sn) F-16 ve F-14 gibi batılı uçakları bu kriterde tokatlayabiliyordu.
Bis modeli SMT modeliyle beraber en güncel model olup Mig-21-2000 adı altında İsrail Hava Endüstrisi (IAI) tarafından modernize edilip pazar aramaktadır.
KİT:
Mig-21’in 1/72 ölçekte piyasada var olan seçeneklere baktığımızda Kopro, Revell, Fujimi, Hasegawa, Bilek, Zvezda, Lindberg ve adı sanı duyulmamış Doğu Bloğu ülkelerinin markalarına ait kitleri görebiliriz.( Condor, A-model vb.) Bir çok versiyonu bulunan Mig-21’in F-13 versiyonu için en düzgün kit Revell’e aitken ,Vietnam’da uçmuş PFM versiyonu ‘Phantom Killer’ adı altında Zvezda’dan çıkmakta.. MF/Bis ve Keşif ‘R’ modeli için sanırım en uygun adres Fujimi .(R modeli “Peeping Mig-Dikizci Mig” adı altında gayet şık Mısır çıkartmalarıyla gelmekte, bulabilen kaçırmasın!)
Yapmış olduğum Mig-21Bis, Fujimi’nin 27035 kodlu kiti. Uçak MF olarak Romanya Hava Kuvvetleri olarak satılırken Sırp, Hırvat dekallerini de sunmakta. Romanya 3 renkli ilginç bir kamuflaj sunarken, Hırvat ve Sırp tayyareleri açık gri olarak verilmiş.
Açık gri plastiğe basılmış (bu tabirden nefret ediyorum artık, deja vu gibi oluyor her incelemede) kit parçaları bizi kutuyu açar açmaz selamlıyor. Parçalar gayet dikkatlice basılmış, çapak falan yok; seviniyoruz... Sevincimiz uzun sürmüyor...Yapım kılavuzu Japonca! Japonca bildiğim naçizane cümleler Toyota, Mazda, Suzuki, Hasegawa, Tamiya ve telefonda ‘Alo’ anlamına gelen ‘moşi moşi!’
‘Hay sokayım yapacağınız kitapçığa derken, renklerin Gunze verilmiş olduğunu görüyoruz.. Eh, buna da şükür diyelim..Devam ediyoruz..
Çıkartmalar idare eder,Tamiya’dan iyi, Hasegawa’dan kötü denilebilir.. Silah yükü olarak havadan havaya 2 roket, 2 kanat ve 1 gövde altı yakıt tankı ve makineli tüfek podu verilmiş. Fena değil..
Oldukça iyi olduğunu söyleyebildiğim kitin en zayıf halkası kokpitin pek bir fakir olması...Onca güzel dış detaya ve iyi oturmaya, çıkartma göstergeler ve ancak 3. sınıf bir büroda bulunabilecek kaba koltuk iyi gitmemiş. İçimden ‘tiz kokpit kapatıla!’ diyorum (Kapattım da!)
Kitin kendisi hakkında nihai söylenebilecek şey Revell’den iyi, Zvezda’dan kötü olduğu.. İngiltere’den 11 Kraliçe parası’na gelen kit, fiyat/kalite açısından gayet tatminkar ve MF/Bis yapacak modelciler için en iyi seçenek.
YAPIM/BOYAMA:
Sadece Burun altında hafiften bir sıkıntı meydana geldi ki, Vallejo macunu ile halledildi, bunun dışında can sıkan ikinci husus ise ön tekerin biraz zayıf duruşuydu. Biraz sövme , biraz yeşil kafa ve sabır ile o sorun da giderildi.
Kokpit mahali olması gerektiği gibi Model Master Rus mavi-yeşili ile boyandı.Tamiya gri sprey astar atıldı. Akabinde yağı bol miktarda bulmuş Arap edasıyla RLM66 ile ön gölgelendirme uygulandı. (Şimdi RLM66 arar durur gönül) Onun ardından, uçağa komple Gunze 304 fısfıslandı. Radom, kuyruktaki yeşil bölge Revell deniz yeşili ile boyandı. Egzost mahalli ise Modelmaster gun metal. İniş takım içleri hemp adında bir acayip renk olarak verilmiş ki nette yaptığım incelemelerde genelde gövde renginin iç kısımlarda kullanıldığını gördüm.O yüzden de hemp yerine dış rengi kullandım.
Çıkartmalar Microsol biraderler yardımıyla amele sümüğü gibi yapışınca, yepyeni bıçak ucuyla kesildi. Çıkartmaların üzerine Tamiya X-22 zerk edilerek inceltilmiş akrilikle panel yıkaması gerçekleştirildi.
Son olarak mukaddes mayi Humbrol’un mat vernik tatbiki suretiyle uçak hayata geçirildi.
SONUÇ:
Rus uçağı severler için oldukça güzel bir seçenek. Yegane sorun Fujimi markasının pek bulunamıyor olması. Özellikle MF/Bis modeli yapmak isteyenlerin kovalaması gereken bir model. Burunda çok ufak bir macun işiyle mis gibi bir Mig-21 sahibi olabilirsiniz. Brett Green edasıyla: tavsiye olunur/recommended!
Zafer Yılmaz © 2008
KAYNAKLAR:
1- Bosna’da kız peşinde dolanırken kazandığım şahsi hatıratım.
2- www.acig.org
3- www.scramble.nl